Kruisjassen spelregels
Kruisjassen is een kaartspel dat gelijkenissen heeft met klaverjassen. Kruisjassen wordt vooral in het oosten van Nederland gespeeld. De naam van het spel is afgeleid van kruis en jas. De term kruis wordt gebruikt omdat je dit spel in paren speelt die schuin tegen over elkaar zitten. Jas een oude term voor de boer in het kaartspel. Op deze pagina vind je de regels, puntentelling en score van kruisjassen. Lees snel verder als je kruisjassen wilt leren spelen.


Algemene regels kruisjassen
- Kruisjassen is een kaartspel dat met 4 personen gespeeld wordt. De spelers die schuin tegenover elkaar zitten, vormen een team.
- Het spel wordt met 32 speelkaarten, de piketkaarten, gespeeld. Dit zijn de 7, 8, 9, 10, boer, vrouw, heer en aas van iedere kleur.
- Iedere kaart heeft een puntenwaardering en relatieve hoogte. Dit wordt later uitgebreider uitgelegd.
- Net zoals bij de meeste kaartspellen komt de speler links naast de deler uit bij het begin van het spel.
- De speler met de hoogste kaart wint de slag. Als er is ingetroefd, dan wint de speler met de hoogste troefkaart de slag.
- De winnaar van de slag mag de volgende slag uitkomen.
- Alleen de eerste slag mag teruggekeken worden aan het eind van slag 2 zolang deze
niet is dichtgelegd. - Spelers moeten te allen tijde kleur bekennen indien mogelijk, met als uitzondering voor introeven. Een speler mag introeven, ook als die kleur kan bekennen. Als een speler verder niet kan bekennen, mag hij of zij een andere kaart naar keuze spelen.
- Als er reeds is ingetroefd, dan mag je niet met een lagere kaart introeven, tenzij er met troef uitgekomen is of als je niet een andere kaart kunt gooien.
Het delen bij kruisjassen
- Iedere speler ontvangt 8 kaarten.
- De gebruikte deelvolgorde is 3-2-3.
- De deler (ook wel gever genoemd), legt de laatste kaart die hij zelf ontvangt open op tafel. Deze omgedraaide kaart is de troefkleur voor die ronde. Zodra iedere speler de kaart heeft gezien, neemt de deler de kaart weer op hand.
- Een variant die ook gebruikt wordt is dat van de stapel van de niet gebruikte piketkaarten een kaart wordt omgedraaid. De omgedraaide kaart bepaalt de troefkleur.
Punten kaarten kruisjassen
De kaarten hebben de volgende waarde.
Kaart | Punten als troefkaart | Punten als niet-troefkaart |
Aas | 11 | 11 |
Heer | 3 | 3 |
Vrouw | 2 | 2 |
Boer | 20 | 1 |
10 | 10 | 10 |
9 | 14 | 0 |
8 | 0 | 0 |
7 | 0 | 0 |
Tot slot levert de laatste slag 5 punten op.
Spelverloop kruisjassen
- In totaal zijn er 146 punten per ronde te behalen.
- Het doel van het spel is dat je samen met je partner 100 punten of meer behaalt per ronde.
- Na het delen, komt de speler links van de gever uit. Er wordt met de klok mee gespeeld.
- Je moet de gevraagde kleur altijd, indien mogelijk, bekennen.
- De speler die de hoogste kaart gooit tijdens de slag, wint de slag, tenzij erin getroefd wordt. Als er ingetroefd wordt, dan wint de speler met de hoogste troefkaart.
- De ranking van niet-troefkaarten is als volgt: aas, heer, vrouw, boer, 10, 9, 8, 7.
- De ranking van troefkaarten is als volgt: boer, 9, aas, heer, vrouw, 10, 8, 7.
- De speler die de slag wint, mag de daaropvolgende slag uitkomen.
Score kruisjassen variant 1
Hieronder lees je hoe de score berekend wordt na een potje.
- Als een team 100 punten of meer behaald heeft, dan krijgt iedere speler van dit team 2 punten. Als geen van de teams 100 punten of meer heeft behaald, dan worden die ronde geen punten verdeeld.
- Als een team alle slagen gewonnen heeft (kapot gespeeld), dan krijgt iedere speler van dit team 5 punten.
- Er wordt doorgespeeld tot een vooraf bepaald aantal punten, vaak is dit 11. Ook is het mogelijk dat vooraf een bepaald aantal potjes wordt afgesproken, bijvoorbeeld 8. Het winnende team is het team dat na 8 potjes de hoogste score heeft.
Score kruisjassen variant 2
- De spelers spreken af hoeveel boompjes zij gaan spelen. Een boompje is altijd 16 potjes (giften).
- Vervolgens wordt voor ieder potje het aantal punten bijgehouden. Bij deze variant hoeft een team dus niet 100 punten in één potje te behalen om te kunnen scoren.
- Bij een pit, als een team alle slagen haalt, dan ontvangt het team 100 punten extra. Indien een team wel 146 punten haalt, maar niet alle slagen dan is het dus geen pit.
- Na 16 potjes wordt voor ieder team het totaal aantal punten opgeteld. Het team met het hoogste aantal punten is de winnaar.
- Hieronder vind je een voorbeeld van een scoreformulier voor kruisjassen score variant 2.
Kruisjassen kent grote gelijkenissen met het kaartspel klaverjassen. De spelregels van kruisjassen zijn iets eenvoudiger dan die van klaverjassen. Kruisjassen is daarom een toegankelijker kaartspel. Dit spel is vooral in het oosten van het land populair. In het zuiden van Nederland is rikken bekender en populairder.
Meer kaartspelletjes leren?
In ons kenniscentrum vind je de regels van nog meer kaartspellen.