Spelregels rikken
Rikken is een Zuid-Nederlands kaartspel dat gelijkenissen vertoont met klaverjassen. In dit artikel vind je de spelregels van rikken. Het rikken kent vele plaatselijke varianten. Er zijn dan ook geen officiële spelregels van rikken. In deze speluitleg doen we een poging de algemene spelregels op papier te zetten, waarbij we ook enkele regionale verschillen zullen benoemen.
Algemene regels
- Rikken is een kaartspel dat doorgaans met 4 deelnemers gespeeld wordt. Ook is het mogelijk om met meer dan 4 personen te rikken, waarbij 4 spelers tegelijkertijd een ronde spelen en de overige spelers uitzitten.
- Het spel wordt met alle 52 speelkaarten gespeeld, exclusief de jokers.
- De laagste kaart is een 2 en de hoogste een aas.
- Het doel is dat spelers hun eigen bod of dat van hun maat behalen, en/of dat tegenspelers hun bod niet behalen.
- Net zoals bij de meeste kaartspellen komt de speler links naast de deler uit bij het begin van het spel.
- De speler met de hoogste kaart wint de slag. Als er is ingetroefd, wint de speler met de hoogste troefkaart de slag.
- De winnaar van de slag mag de volgende slag uitkomen.
- De laatst gespeelde slag mag door iedere speler worden teruggekeken, zolang de daarop volgende slag nog bezig is.
- Spelers moeten te allen tijde kleur bekennen indien mogelijk. Als een speler niet kan bekennen, mag hij of zij een andere kaart naar keuze spelen.
Online rikken is nu beschikbaar
Jaja, onze online rikken toepassing is openbaar! Wil jij via het internet een potje rikken, dan is dat nu mogelijk op kaartspellen.online. Speel tegen echte spelers of robotspelers. Via de ranglijst kun je zie wie de beste rikker is van de week, maand en het jaar.
Het delen bij rikken
- Iedere speler ontvangt 13 kaarten.
- De gebruikte deelvolgorde is 6-7 of 4-5-4.
Biedronde
Na het delen start de biedronde.
- De speler links van de deler begint te bieden.
- De speler hierna mag dit bod overbieden. Als het bod van een speler is overboden dan krijgt hij de mogelijkheid om een nieuw, hoger bod uit te brengen. Als een speler piekt of misère biedt, dan mogen andere spelers, die nog niet gepast hebben, beslissen dit spel mee te spelen. Je speelt dan met meerdere spelers hetzelfde spel.
- Een speler mag in ieder stadium passen. Zodra een speler heeft gepast, mag hij niet meer meebieden.
- De biedronde eindigt als het hoogste bod is bereikt of als de laatste speler heeft gepast.
- Als alle spelers hebben gepast, mag de deler kiezen of het spel één of vijf, of schoppen mie gespeeld wordt. Deze spellen worden later op deze pagina uitgelegd.
Overzicht Boden/Spellen Rikken
Spel | Uitleg |
Troela. Let op. Dit spel wordt niet in alle regio’s gespeeld. | De troela is altijd verplicht. Als iemand drie azen in zijn hand heeft, moet hij dat melden. Degene met de vierde aas is automatisch zijn maat, en bepaalt, zonder overleg, de troefkleur. De troef mag niet van dezelfde kleur zijn als die van de vierde aas. De speler met de 3 azen en de maat proberen minstens 8 slagen te halen. In het geval dat een speler 4 azen op zijn hand heeft, dan vraagt deze speler een koning mee. Ook in dit geval bepaalt de maat de troefkleur. Op kaartspellen.online is troela niet opgenomen als bod. |
Rik | Een speler die rikt en de maat proberen minstens 8 slagen te halen. De speler die rikt mag een troefkleur bepalen. De troefkleur wordt bekend gemaakt na de biedronde. De rikker vraagt een ‘aas’ mee. Degene met die aas is de maat van de rikker en speelt met de rikker mee. De maat mag niet zeggen dat hij de maat is. Dit wordt tijdens het spel duidelijk. |
Betere rik | Een rik met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone rik. |
Acht alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat een rik is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 8 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Acht beter | Acht alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone acht alleen. |
Piek |
De bieder moet in dit spel exact 1 slag halen. Nadat een piek is geboden, mogen andere spelers die nog niet gepast hebben dit bod ook nog doen en zodoende meepieken. Zodra de pieker/piekers meer dan 1 slag haalt/halen, dan is het spel direct afgelopen. |
Negen alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat een acht alleen of piek is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 9 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Negen beter | Negen alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone negen alleen. |
Misère | In dit spel probeert de bieder geen enkele slag te behalen. Het spel eindigt direct als de bieder toch een slag haalt. Nadat een misère is geboden mogen andere spelers die nog niet gepast hebben ook dit bod doen en dus een misère meedoen. |
Tien alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat negen alleen of misère is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 10 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Tien beter | Tien alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone tien alleen. |
Open piek | De bieder moet in dit spel exact 1 slag halen, net zoals een piek. De bieder komt bij een open piek zelf uit. Nadat de overige spelers die slag hebben bijgegooid en de eerste kaart van de tweede slag op tafel ligt, legt de pieker zijn eigen kaarten open. De overige spelers kunnen dus de kaarten van de pieker zien. De spelers mogen niet onderling overleggen. |
Elf alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat tien alleen of een open piek is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 11 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Elf beter | Elf alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone elf alleen. |
Open misère | In dit spel probeert de bieder geen enkele slag te behalen, net zoals bij misère. De bieder komt bij een open misère zelf uit. Nadat de overige spelers die slag hebben bijgegooid en de eerste kaart van de tweede slag op tafel ligt, legt de bieder zijn eigen kaarten open. De overige spelers kunnen dus de kaarten van de pieker zien. De spelers mogen niet onderling overleggen. |
Open piek met een praatje | Dit spel is voor het grootste gedeelte gelijk aan een open piek. Bij een open piek met een praatje mogen de spelers daarentegen wel overleggen, nadat de bieder zijn kaarten open heeft gelegd. |
Twaalf alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat elf alleen of een open misère of een open piek met een praatje is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 12 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Twaalf beter | Twaalf alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone twaalf alleen. |
Open misère met een praatje | Dit spel is voor het grootste gedeelte gelijk aan een open misère. Bij een open misère met een praatje mogen de spelers daarentegen wel overleggen, nadat de bieder zijn kaarten open heeft gelegd. |
Dertien alleen | Dit spel mag alleen geboden worden nadat twaalf alleen of een open misère met een praatje is geboden. In dit spel moet de bieder minimaal 13 slagen behalen met een zelfbepaalde troefkleur. |
Dertien beter | Dertien alleen met harten als troef. Dit bod gaat boven een gewone dertien alleen. |
Schoppen mie | Als de eerste 3 spelers gepast hebben kan de laatste speler kiezen om schoppen mie te spelen. Het doel van schoppen mie is om niet de slag met de schoppen dame en niet de laatste slag van het spel te behalen. Deze slagen kosten de haler punten. Tijdens de eerste 3 slagen mogen geen schoppen gespeeld worden. Vanaf de vierde slag mag een schoppen (bij)gegooid worden. |
Één of vijf | Als de eerste 3 spelers gepast hebben, kan de laatste speler kiezen om één of vijf te spelen. Het doel van het spel is om precies 1 of 5 slagen te halen. |
Puntentelling rikken
Hieronder vindt je de scoretabel voor rikken. Rikken is een zero sum game. De verliezers ‘betalen’ evenredig aan de winnaars van het spel.
Spel | Gehaald | Niet gehaald |
Troela | Spelers van het spel troela verdienen 10 punten + 5 punten per overslag | Spelers van het spel troela betalen 10 punten + 5 punten per onderslag. |
Rik | Rikker en maat verdienen 10 punten + 5 punten per overslag. Als de rikker en de maat alle slagen gehaald hebben, kapot spelen genoemd, dan verdienen ze een bonus van 35 punten. | Rikker betaalt 10 punten + 5 punten per onderslag aan tegenspelers. Maat verliest of wint niets. |
Betere rik | Rikker en maat verdienen 10 punten + 5 punten per overslag. Als de rikker en de maat alle slagen gehaald hebben, kapot spelen genoemd, dan verdienen ze een bonus van 35 punten. | Rikker betaalt 10 punten + 5 punten per onderslag aan tegenspelers. Maat verliest of wint niets. |
Acht alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 10 punten + 5 punten per overslag. | Bieder betaalt aan iedere tegenspeler 10 punten + 5 punten per onderslag. |
Piek | Pieker krijgt van elke tegenspeler 15 punten. | Pieker betaalt aan elke tegenspeler 15 punten. |
Negen alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 20 punten + 5 punten per overslag. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 20 punten + 5 punten per overslag. |
Misère | Bieder krijgt van elke tegenspeler 25 punten. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 25 punten. |
Tien alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 30 punten + 5 punten per overslag. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 30 punten + 5 punten per overslag. |
Open piek | Pieker krijgt van elke tegenspeler 40 punten. | Pieker betaalt aan elke tegenspeler 40 punten. |
Elf alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 40 punten + 5 punten per overslag. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 40 punten + 5 punten per overslag. |
Open misère | Bieder krijgt van elke tegenspeler 50 punten. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 50 punten. |
Open piek met een praatje | Pieker krijgt van elke tegenspeler 55 punten. | Pieker betaalt aan elke tegenspeler 55 punten. |
Twaalf alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 50 punten + 5 punten voor overslag. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 50 punten + 5 punten voor overslag. |
Open misère met een praatje | Bieder krijgt van elke tegenspeler 60 punten. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 60 punten. |
Dertien alleen | Bieder krijgt van elke tegenspeler 70 punten. | Bieder betaalt aan elke tegenspeler 70 punten. |
Schoppen mie | De spelers die niet de schoppen vrouw of laatste slag hebben gehaald krijgen van de overige speler(s) 5 punten per slag. | De speler(s) die de schoppen vrouw of laatste slag heeft/hebben gehaald betaalt/betalen aan de overige speler(s) 5 punten per slag. |
Één of vijf | De spelers die precies 1 of 5 slagen hebben gehaald krijgen van de overige speler(s) 10 punten. | De spelers die niet precies 1 of 5 slagen hebben gehaald betalen 10 punten aan de winnende speler(s). |
De gevraagde aas
Bij het spel rikken vraagt de rikker een maat mee via de gevraagde aas. Als de bieder bijvoorbeeld de harten aas meevraagt, dan is de speler met de harten aas de maat van de rikker. De rikker kan alleen een aas vragen van een niet-troefkleur waarvan hij zelf minimaal 1 kaart heeft. De rikker kan dus alleen de harten aas meevragen als hij minimaal 1 harten op hand heeft. In sommige gevallen is dat niet mogelijk:
- De rikker heeft alle 4 azen: in dit geval vraagt de rikker een heer mee (als hij deze ook alle 4 heeft een vrouw etc.)
- De rikker heeft van elke kleur die hij heeft de aas: in dit geval neemt de rikker een van de azen die hij niet heeft blind mee. Dit geeft de rikken ook aan bij het meevragen van de aas. De rikker mag vervolgens, als de gevraagde aas nog niet gespeeld is, een kaart dicht gooien en deze slag telt dan als de eerste slag van de gevraagde kleur. Aan het eind van de slag wordt de gedekte kaart opengelegd voor de slag wordt opgeruimd en gaat het spel als gewoon verder.
De maat is verplicht om de aas te gooien als de kleur van de gevraagde aas gespeeld wordt (het maakt dan niet uit of de rikker de aas vraagt of een tegenstander met de kleur van de gevraagde aas uitkomt).
Schudden
In tegenstelling tot veel andere kaartspellen, worden bij rikken de kaarten één keer overgehaald (ook wel heffen genoemd), in plaats van geschud. Dit zorgt ervoor dat de kaarten bij elkaar blijven, zodat de kans op een goede hand vergroot wordt.
Meer leren over rikken?
Wil je meer lezen en leren over dit kaartspelletje? Bezoek dan ons kenniscentrum met tips om beter te leren rikken.